***
месца пусцее
сціраюцца ўспаміны
пра людзей якія болей тут не жывуць
як хутка магчыма на іх забыцца і ці магчыма
каб імёны іх зніклі разам з назвамі вуліц
якімі мы віравалі

у адной з верагодных будучынь дзе ёсць я
і я не выходжу з вакна
не раблюся прапагандысткай
у адным з варыянтаў рэальнасці
я пішу верш на “нармальнай” мове
пра постсаветчыну ў ім нічога
ён аніяк не звязаны з усходняй еўропай
я маю адзінае магчымае грамадзянства
і з гонарам называюся грамадзянкай свету

але калісьці я жыла ў горадзе з шырокімі вуліцамі
дзе на кожным рагу была сацыяльная рэклама
і абвесткі ў транспарце лашчылі слых асанансам
а калі было вельмі пякуча ўлетку
каштаны маглі зацвісці дадатковы раз
(так было ў жніўні 2002
калі нарадзіўся мой малодшы брат)

а ў 2022 пад шкляным каптуром пачуваюся
паветра няма:
пачні свой ранак з адчування бездапаможнасці
вады пад нагамі

and who am i?

that's one secret I'll never tell

бо каб даведацца хто ты
чалавеку даюць цэлае жыццё
у пазыку часу

але час у гэтым месцы няісны
усё пэрманентна: ты або ведаеш
або ўжо ніколі ніяк не даведаешся
ніколі не зможаш даведацца
таму што час тут бетонная пліта
і пад ёй ня тое што дыхаць
не зварушыцца

як выбрацца з гэтага месца?
як далёка можна з'ехаць
пакуль цябе не прыцягне назад?
раман з горадам гэта ніколі не пра каханне
ён гаворыць і паказвае
ты глядзіш

сляпое абажанне падпарадкаванне
дзіцячае псеўдапрыняцце якога ніколі не досыць

падклад выносяць на скрыжаванне каб адвесці сурок
але нічога не адназначна і магчымыя варыянты
у якіх бяда разносіцца па свеце
а не нейтралізуецца назіраннем
саўдзелам сведчаннем

і карма адзінае што давіць на плечы шторанку
і нагадвае каб трымаў свой хрыбетнік штодня
вертыкальна як дрэва ў любімым парку
бо па-іншым няможна
па-іншым = ніяк

***

маім першым словам на мове было
свабода
толькі таму, што я не ўмела
слушна пісаць па-руску
і не ведаю ці зараз лепш
бо зараз я ўвогуле непісьменная
на дзесяць памылак прыходзіцца
адзін верш

***

набярэжныя - ідэальнае месца для разваг
у XIX стагоддзі
пасля Халакосту развагі пра гуманізм на набярэжнай
прывілейная опцыя
для тых, хто не баіцца бруду

хтосьці верыць, што вада ачышчае душу
але праўда ў тым, што шанцаў у ракі - ніякіх
асабліва калі яна чырвоная ад крыві
і смурод накрыў наваколле

рака ў горадзе - параза індустрыяльнай культуры
(чалавечая прырода паўсюль застаецца прыродай)
што да ўмоў,
хто ведае больш пра гісторыю?

жыхар горада
ці бабця з вёскі лазавыя?
(мой сябра распавядаў пра бабку якая стала пнём
і храніла ў сабе ўсе веды свайго веку)

які сэнс у набярэжных калі няможна абняць дрэвы?

што ёсць набярэжная для гуманітарнай навукі
калі гэта не набярэжная свіслачы
і на ёй не стаяць акудовіч і вольга шпарага
і не чытаюць свае тэксты

я не магу растлумачыць чаму
свіслач у маім роце ператвараецца ў сволач
але я памятаю лічылку
дзе фігуруе москва-река

*
бяспека яшчэ нікога не вучыла жыццю
ці чалавечнасці
але нехта заўчасна глядзіць на ваду і ў ваду

так студэнтаў з курортнікамі на набярэжнай
яднае
страх глыбіні